Edukacja przedszkolna

   Dzieci pomiędzy 3 a 5 rokiem życia, przed podjęciem obowiązkowej edukacji szkolnej z chwilą ukończnie piątego roku życia, mają prawo uzyskać bezpłatne miejsce w placówce oświatowej. Łącznie bezpłatna opieka obejmuje nie mniej niż pięć dwu- i półgodzinnych sesji w tygodniu, przez 33 tygodnie w roku. Dodatkowe godziny opieki ponad ww. minimum mogą być związane z opłatą.
Dziecko, które ukończyło trzeci rok życia między 1 kwietnia a 31 sierpnia uzyskuje prawo do miejsca w placówce oswiatowej od dnia 1 września następującego po trzecich urodzinach.
Dziecko, które ukończyło trzeci rok życia między 1 sierpnia a 31 grudnia uzyskuje prawo do miejsca w placówce oswiatowej od dnia 1 stycznia następującego po trzecich urodzinach.
Dziecko, które ukończyło trzeci rok życia między 1 stycznia a 31 marca uzyskuje prawo do miejsca w placówce oswiatowej od dnia 1 kwietnia następującego po trzecich urodzinach.
Szczegółowe informacje nt. edukacji przedszkolnej są dostępne na stronach:
www.direct.gov.uk/EducationAndLearning/fs/en  
Znalezienie placówki oświatowej dla dziecka do piątego roku użycia ułatwia strona
www.childcarelink.gov.uk/index.asp  
Zasady oraz program opieki i kształcenia dzieci do piątego roku życia są dostepne na stronie
www.surestart.gov.uk/  

Edukacja Szkolna 5-16

   Od tego roku szkolnego podniesiono wiek, do którego mlodziez bedzie podlegala obowiazkowi szkolnemu.
Mlodzi Brytyjczycy, którzy w tym roku rozpoczeli szkole srednia, beda musieli ksztalcic sie do 17 roku zycia, a nie jak dotychczas do 16. Od przyszlego roku wiek ten bedzie wydluzony do 18 roku zycia.
Zmiany zostaly wprowadzone, by zmniejszyc liczbe mlodych osób, które koncza szkole bez zadnego wyksztalcenia.
W tym roku po raz pierwszy zostaly tez wprowadzone w szkolach srednich nowe kursy zawodowe w takiej np. dziedzinie jak inzynieria i budownictwo. Ponadto zostal zmieniony program nauczania dla dzieci w wieku 11-14 lat, tak by dac szkolom wieksza elastycznosc w nauczaniu. W niektórych brytyjskich szkolach srednich wprowadzono tez nowy stopien - szóstke z plusem (A*), poniewaz jedna czwarta ubieglorocznych absolwentów zostala w nich oceniona na szóstke.
(04.09.2008 wiadomosci.onet.pl)

  Edukacja na poziomie podstawowym (primary) i srednim (secondary) od 5 do 16 roku życia jest w Wielkiej Brytanii obowiązkowa. Umieszczenie dziecka w szkole wymaga jednak dobrze zaplanowanych działań i dopełnienia procedur związanych z przyjęciem do szkoły. Brytyjski Departament Edukacji, DfES, zaleca ubieganie się o miejsce w szkole ze znacznym wyprzedzeniem, co najmniej na rok przed planowanym podjęciem nauki.

Poszukiwanie odpowiedniej szkoły należy rozpocząć od wizyty w wydziale oświaty w najbliższym miejsca zamieszkania urzędzie władz lokalnych (dzielnicy, miasta). Wydziały oświaty dysponują pełnymi listami szkół w danym regionie, wraz z informacjami o rodzajach szkół, zasadach przyjmowania uczniów, liczbie uczniów, a także raportami nadzoru oświaty (OFSTED). Informacje te pozwalają na dokonanie właściwego wyboru szkoły, o odpowiednim profilu i poziomie naucznia. Niezbędne jest także odwiedzenie wybranych szkół dla bezpośredniej oceny warunków nauczania.
Poszukiwanie szkoły ułatwia także strona internetowa:
www.direct.gov.uk/EducationAndLearning/fs/en  

Zasady i kryteria przyjęć do szkół różnią się pomiędzy poszczególnymi szkołami, dlatego też konieczna jest realistyczna ocena mozliwości dziecka. W wielu szkołach liczba ubiegających się o miejsce znacznie przewyższa liczbę miejsc, dlatego też ubiegając się o miejsce należy w formularzu zgłoszeniowym podać co najmniej dwie szkoły podstawowe i trzy szkoły średnie. W przypadku braku miejsc we wszytkich wybranych szkołach wydział oświaty zaproponuje miejsce w innej niż zgłoszone szkole.

Rodzaje szkól
Najliczniejszą grupę szkół stanowią szkoły państwowe (state schools) oferujące edukację od 5 do 16 roku życia. Ponad 90% uczniów w Wielkiej Brytanii korzysta ze szkół państwowych. Szkoły te realizują narodowy program szkolny i podlegają nadzorowi oświaty, OFSTED.

Wśród szkół państwowych wyróżnia się szkoły środowiskowe (community schools), szkoły fundacyjne (foundation schools), szkoły wspierane i kontrolowane przez organizacje charytatywne (volountary-aided and volountary-controlled schools). Szkoły te rożnią się sposobem zarządzania oraz posiadanym majątkiem - własność gruntu i budynku szkoły decyduje o stopniu niezależności szkoły w zatrudnianiu personelu i kryteriach przyjmowania uczniów.

Szkoły państwowe mogą także różnić się zakresem oferowanej edukacji: szkoły specjalistyczne (specialist schools) z roszerzonym zakresem nauczania w wybranych dziedzinach, szkoły wyznaniowe (faith schools) z dodatkową edukacją religijną, tzw. grammar schools przyjmujące dzieci o wyjątkowych uzdolnieniach, akademie miejskie o znacznie podwyższonym standardzie placówek sponsorowane przez prywatnych inwestorów, szkoły z internatem (boarding schools) z bezpłatną edukacją ale z opłatą za internat.

Szkoły niezależne (independent schools), których jest ok. 2300 w WB ustalają własny program nauczania oraz indywidualne kryteria przyjmowania uczniów. Szkoły te finansowane są z opłat wnoszonych przez rodziców oraz własnych dochodów inwestycyjnych.

Ze względu na różnice w brytyjskim i polskim programie szkolnym umieszczenie w szkole brytyjskiej dziecka, które rozpoczęło edukację w Polsce wymaga oceny jego możliwości i oceny zdobytej wcześniej wiedzy. Zwykle odbywa się to poprzez rozmowę kwalifikacyjną z uczniem oraz ocenę posiadanych świadectw.

Brytyjski program szkolny jest podzielony na tzw. 'etapy kluczowe' (key stage) przypadające na poszczególne lata edukacji:
wiek 3-4 etap poczatkowy (Fundation)
4-5 zerowka (Reception)
5-6 pierwszy (Key stage 1)
6-7 test z angielskiego i matematyki
7-8 drugi (Key stage 2)
8-9
9-10
10-11 test z angielskiego, matematyki i wybranego przedmiotu
11-12 trzeci (Key stage 3)
12-13
13-14 test z angielskiego, matematyki i wybranego przedmiotu
14-15 czwarty (Key stage 4) GENERAL CERTIFICATE OF SECONDARY EDUCATION, GCSE
15-16 GENERAL CERTIFICATE OF SECONDARY EDUCATION, GCSE

Edukacja 16 - 19

   W wieku 16 lat, po ukończeniu 11 roku nauki zakończonego nieobowiązkowym egzaminem GCSE uczniowe w Wielkiej Brytanii kończą obowiązkową edukację i stają przed wyborem szeregu możliwości dalszego planowania nauki. Istnieje mozliwośc kontynuowania edukacji w pełnym wymiarze w szkole lub college'u oferującym naukę do 19 roku życia (school's sixth form, sixth form college, further education college).
Istnieje też możliwość kontynuowania nauki w połączeniu z pracą i szkoleniem zawodowym. Uzykane w wyniku nauki kwalifikacje będą różne i będą zależały od wyboru rodzaju szkoły oraz rodzaju dalszej edukacji.

Przygotowanie do wyboru drogi dalszej edukacji nastepuje zwykle po 9 roku nauki, przed rozpoczęciem czwartego etapu nauki (key stage 4). W 10 i 11 roku nauki uczniowe uzyskują prawo wyboru minimum 6 przedmiotów jakie chcą studiować w dodatku do 4 przedmiotów obowiązkowych tj. angielski, matematyka, biologia+chemia+fizyka (science), informatyka (ICT). W zależności od rodzaju szkoły oraz dalszych planów edukacyjnych uczniowe mogą wybrać 2-4 przedmiotów, np. przedmioty artystyczne (wzornictwo, projektowanie, muzyka, taniec, itp.), humanistyczne (historia, geografia) jezyki współczesne, oraz przedmioty tj. opieka zdrowotna i społeczna, turystyka i wypoczynek, nauki społeczne, itp.

W wyborze przedmiotów i planowaniu dalszej kariery uczniowe mogą i powinni korzystać z pomocy doradców szkolnych. Mogą także skorzystac z pomocy specjalnych ośrodków doradczych dla młodzieży w wieku 13-19 "Connextions", poszukujacych informacji o wyborze szkół i drogi dalszej edukacji.
www.connexions-direct.com/index.cfm  

Programy i kwalifikacje

GCSE
General Certificate of Secondary Education nie jest egzaminem obowiązkowym, ale znacznie zwiększa możliwości dalszej edukacji w kierunku AS/A Level, a także zwiększa szanse szybkiego zatrudnienia. Wybór przedmiotów na egzaminie zależy od ucznia i może obejmować tradycyjne przedmioty szkolne (np. angielski, historia) lub zawodowe.

AS/A LEVEL - VOCATIONAL A LEVEL, VCEs - ADVANCED EXTENSION AWARDS
Otwierająca drogę do edukacji na poziomie uczelni wyższej nauka w kierunku A LEVEL daje ogromne możliwości wyboru zakresu i rodzaju przdmiotów poprzez połączenie programów AS oraz A2. Możliwy jest także dobór przedmiotów zawodowych w ramach Vocational A Level, VCEs. Do wyboru jest 14 przedmiotów z zakresu nauki, informatyki inżynierii, opieki zdrowotnej i społecznej, turystyki i wypoczynku, sztuk pięknych, wzornictwa i projektowania. Advanced Extension Awards oferuje 17 przedmiotów, ale wymaga pogłębionego zakresu nauki i jest adresowany do uczniów mającycyh uzyskac wyniki na poziomie Grade A.

GNVQ
General National Vocational Qualification jest programem oferowanym przez centra dalszego kształcenia (Further Education Colleges) rozwijającym umiejętności zawodowe. GNVQ jest odpowiednikiem GCSE, ale po roku 2007 ten rodzaj kwalifikacji zostanie wycofany.

NVQ
National Vocational Qualification określa kwalifikacje zawodowe uzyskane podczas szkolenia zawodowego w miejscu pracy. Kwalifikacje okreslane wg narodowych standardów zawodowych mogą być uzyskane na dowolnym etapie kariery, w każdym wieku. NVQ dzieli się na pięc szczebli zaawansowania, od szczebla podstawowego (foundation) do w pełni profesjonalnego na najwyższym poziomie zarządzania (chartered, professional and senior management).

HNC/HND
Higher National Certificate/Higher National Diploma określa kwalifikacje zdobyte w wyniku rocznej lub dwuletniej nauki na poziomie szkoły wyższej. Pozwalaja one na kontynuowanie nauki w uczelni wyższej przez dalsze dwa lata w przypadku HNC, i rok w przypadku HND.

W zależności od wyboru rodzaju dalszej edukacji pomiędzy 16 a 19 rokiem życia, oraz oczekiwanych kwalifikacji uczniowe dokonuja wyboru rodzaju szkoły sposród:

SCHOOL'S SIXTH FORM
Niektóre szkoły oferują edukacje w sposób ciągły, tak że po ukończeniu 11 roku nauki uczniowie bez zmiany szkoły mogą kontynuowac naukę w kierunku A Level. Pozostanie w tym samym, dobrze znanym środowisku szkolnym może stanowić znaczne ułatwienie dla uczniów, może jednak wiązać się z ograniczeniem w zakresie oferowanych przedmiotów, zwykle mniejszym niż w sixth form colleges. Inna jest także atmosfera i sposób prowadzenia uczniów, bedący kontynuacją zasad szkoły średniej.

SIXTH FORM COLLEGE
Sixth Form Colleges oferują edukację w kierunku A Level, w kierunkach zawodowych oraz prowadzą do kwalifikacji zawodowych. Uczniowie-studenci uczą się w zdecydowanie bardziej samodzielny sposób, co stanowi doskonałe przygotowanie do edukacji na poziomie wyższym. Zakres i liczba oferowanych przedmiotów jest znacznie wyższa, co w połączeniu z szerszymi możliwościami zdobywanych kwalifikacji daje studentom znacznie większą swobodę w kształtowaniu profilu wykształcenia.

FURTHER EDUCATION (FE) COLLEGE
Further Education Colleges są zwykle jeszcze większe niż Sixth Form Colleges, oferuja tez naukę nie tylko po 16 roku życia, ale też dla dorosłych oraz w niepołnym wymiarze czasowym. Inny jest tez zakres oferowanych przedmiotów włączający dziedziny takie jak handel, przemysł, rolnictwo, itp. College wyróżniające się standardami nauczania i wynikami uzyskuja status 'BEACON' . Beacon Colleges uznawane są jako centra doskonałości zawodowej, Centres of Vocational Excellence, CoVEs. W niektórych regionach Wielkiej Brytanii FE Colleges stanowią główną lub nawet jedyną opcje kontynuowania edukacji po 16 roku życia, z powodzeniem oferując wykształcenie odpowiadające poziomowi sixth form.

SPECIALIST COLLEGE
Specialist Colleges to FE Colleges ale wyspecjalizowane w wybranej dziedzinie lub przystosowane do potrzeb uczniów niepełnosprawnych lub z problemami w przyswajaniu wiedzy.

informacje/tekst zrodlowy Ambasada Rzeczpospolitej Polskiej w Londynie (www.london.polemb.net)